Tags

We leven in een tijd waarin het bijna vanzelfsprekend klinkt om te zeggen: “Het leven heeft geen hoger doel. Jij moet er zelf iets van maken.” Klinkt stoer, toch? Maar eerlijk gezegd, dat is een beetje alsof je zegt: “Er is geen melodie, maar zing maar lekker mee.”

Ik ben bewust katholiek geworden omdat ik de verwondering niet langer kon negeren. Er is iets vreemds en moois aan het simpele feit dat we er zijn. Niemand van ons heeft zichzelf bedacht. We zijn niet onze eigen cadeaukaart. En als het leven als een geschenk voelt, dan is de logische volgende vraag: van wie is dat geschenk afkomstig? Je levensdoel is niet iets dat je zelf moet bedenken, alsof je een start-up opricht. Het is eerder iets dat je ontdekt. Zoals je ontdekt hoe een ingewikkeld apparaat werkt door de handleiding van de maker van het apparaat erop na te slaan, zo kunnen wij ook ontdekken wat de bedoeling is van ons bestaan. Die handleiding bestaat overigens: lees de bijbel, vooral de gedeelten die het leven van Jezus beschrijven. Hoe? Door stil te staan, door je te verdiepen dankbaar te worden, te bidden en te luisteren.

En dan komt de vraag die veel mensen hebben: Maar als ik ga geloven, raak ik dan mezelf niet kwijt? Nee. Juist niet! De ironie van onze tijd is dat iedereen ‘zichzelf wil zijn’ en daardoor eindigen we allemaal op dezelfde manier: druk, gestrest, bang om iets te missen. Geloof zegt: laat jezelf niet los, maar laat jezelf vinden. Niet om je kleiner te maken, maar om je eindelijk ruimer te maken. Kijk naar de grote heiligen – Franciscus, Theresia, Augustinus. Dat waren geen klonen. Dat waren unieke, excentrieke, sprankelende persoonlijkheden. Heiligheid is niet uniformiteit. Het is vrijheid in waarheid. Geloof slokt je niet op, het laat je bloeien.

En dan de voor de hand liggende vraag: Wat heeft dat geloof vandaag nog te maken met de echte wereld? Nou… alles. We denken vaak dat geloof iets is voor de zondagmorgen. Maar als je niet in iets hogers gelooft, geloof je uiteindelijk in iets kleiners: carrière, status, likes, succes – en die dingen eisen veel meer van je dan God ooit zou doen. Geloof geeft je een kompas. Het is niet een extra laagje moraal op je leven, het is de structuur waardoor alles zin krijgt. Het vertelt je niet alleen wát je moet doen, maar waarom het ertoe doet.

En ja, katholiek zijn in een seculiere wereld, dat kan soms voelen alsof je een spookrijder bent, of op zwemles bent in een storm. Maar eerlijk: de wereld is altijd al een storm geweest. Rijken zijn gevallen, ideologieën kwamen en gingen – en de Kerk staat er nog steeds. Niet als een bunker. Maar als een huis met ramen. Stevig, maar open. Ramen die zicht bieden.

We denken dat vrijheid betekent: geen hek, geen heg, geen muur; ik wil zelf mijn grenzen bepalen. Maar toch, die omheiningen bieden ook bescherming. Het hek weghalen maakt je niet vrijer – het maakt je doodsbang. Stel je een speeltuin voor die aan de rand van een steile afgrond ligt. Zonder hek durven de kinderen niet dicht bij de afgrond te spelen. Ze blijven daar ver uit de buurt. Met een stevig hek kunnen de kinderen vrijuit en met plezier overal spelen, want ze weten dat ze beschermd zijn.

Echte vrijheid ontstaat wanneer er duidelijke, veilige grenzen zijn die bescherming bieden en richting geven. Zonder zulke grenzen heerst chaos of angst, en dat beperkt juist de vrijheid. Morele wetten of waarden zijn dan ook geen beperkingen van vrijheid, maar structuren die vrijheid mogelijk maken. Net zoals verkeersregels je niet beperken in je rijvrijheid, maar juist maken dat iedereen veilig en vrij kan rijden.

+Rob Mutsaerts, november 2025

Foto: pixaby.com

Ergens tussen de derde flat white en het vierde TikTok-filmpje van een dansende kat, ontdek je dat je je verveelt. Hoe kan dat? Je hebt wifi, bezorgsushi en sneakers die meer kosten dan een fatbike. Toch fluistert er iets: “Er moet meer zijn dan notificaties.” Er knaagt een vaag gevoel dat er iets groters moet zijn dan algoritmes en abonnementsmodellen. Het is dezelfde onverklaarbare drang die een kat ertoe aanzet om een gesloten deur te bekrassen: je wilt gewoon wéten wat erachter zit.

En dus kom je – met sneakers (merk: Acutis) en klopt aan bij de deur van de katholieke Kerk. Je verwacht misschien een museum of een streng ambtenarenloket. Wat je vindt is een eeuwenoud huis dat nog steeds de geur van stilte, wierook en avontuur verspreidt, alsof Michiel de Ruyter net binnen is geweest om een kaars op te steken, een geur die geen influencer in de verkoop heeft.

De pastoor kijkt verbaasd op. Hij had niet verwacht dat iemand na Netflix en Deliveroo nog trek zou hebben. “Wat kan ik voor je doen, wat zoek je hier?” vraagt hij enigszins bedeesd. “Waarheid,” zeg je “iets dat langer meegaat dan de batterij van mijn iPhone.”

En hier komt de Crux: de enige plek waarvan jongeren denken er geen antwoorden te vinden – een oude, ogenschijnlijk stoffige instelling – blijkt precies dát te zijn: een schatkamer vol wijsheid, schoonheid en verhalen die ouder is dan hun cynisme. Een eeuwenoud gebouw waar de kerkbanken kraken als oude Lp’s met aan de muren schilderijen die ouder zijn dan welke trend ook en toch is er iets onweerstaanbaars: een soort kosmisch “Welkom thuis”. Vraag een willekeurige jongere waarom hij zich soms opgesloten voelt en hij zal niet wijzen naar kerkmuren, maar naar eindeloze verplichtingen, prestatiedruk en FOMO. De Kerk, hoe oud en stoffig ze soms lijkt, is vreemd genoeg de plek waar je hoort: “Welkom, voel je thuis”.

Geen hippe beats, geen trending hashtags, alleen een verhaal over een God die mens werd en zich liet vastspijkeren aan een stuk hout; een verhaal dat zo dwaas is dat het misschien wel waar moet zijn. Je denkt aan je vrienden die geloven dat alles uiteindelijk absurd is, en jij vraagt je af: Is het niet nog absurder om te doen alsof niets betekenis heeft?

Maar, laten we eerlijk zijn, de Kerk moet niet doen alsof het 1958 is – ja, zo oud ben ik al. Jongeren hebben geen zin in preken die klinken als gebruiksaanwijzingen van een broodrooster. Wat ze nodig hebben is wat elke bluesmuzikant je zou kunnen vertellen: het thema is eeuwig, maar elke generatie moet er opnieuw over improviseren. Christus is dezelfde, maar de gitaarsolo’s zijn anders. De Kerk doet er goed aan jongeren uit te nodigen om hun verstand te gebruiken, hun hart te openen en hun verbeelding te laten spreken. Laat met getuigenissen, met verhalen en redelijke argumenten zien dat het christelijk geloof niet alleen plausibel, maar onweerstaanbaar mooi is. Combineer waarheid en schoonheid om zo te laten proeven van de vreugde die uiteindelijk naar God wijst.

Jongelui, de kerk is niet volmaakt omdat zij bestaat uit onvolmaakte mensen, maar juist daar wordt genade tastbaar. Ik moedig jullie aan om niet te wachten op een perfecte gemeenschap, maar om je aan te sluiten en zo mee te bouwen aan de kerk van Christus door te streven naar heiligheid. Streven. Resultaten zijn niet vereist; het streven wel.

+Rob Mutsaerts, oktober 2025

Foto: St. Jankathedraal via KRO-NCRV.