Binnen de Bisschoppenconferentie behartigen alle bisschoppen, naast de taken voor hun eigen bisdom, ook één of meer landelijke portefeuilles. De Nederlandse bisschoppen werken sinds maart 2001 met de zogeheten referentschappen voor de onderstaande beleidssectoren.
Referentschappen:
Referent: Mgr. drs. H.W. Woorts
Christenen zijn pelgrims onderweg naar het eeuwig Vaderhuis waarheen onze Heer Jezus ons is voorgegaan. Al sinds de christelijke Oudheid pelgrimeren mensen naar plaatsen die verbonden zijn met Christus alsook met Maria, de apostelen, de martelaren en andere heiligen. Daar trekken zij naar toe, om hun geloof te verdiepen en te vieren, uit dankbaarheid, om kracht en vrede te vinden, om boete te doen, om de Wereldkerk te ervaren of om anderen te begeleiden. De Kerk beveelt het pelgrimeren aan omdat het veelal ons geloof en leven versterkt en verrijkt. De Nederlandse bisschoppenconferentie hecht er groot belang aan dat bedevaarten pastoraal, liturgisch, catechetisch en organisatorisch goed verzorgd zijn. Zij werken daartoe samen met de vier door haar erkende bedevaartorganisaties: VNB, OLB, NLZ en de militaire bedevaarten. Namens de Nederlandse bisschoppen is de bisschop-referent mgr. drs. H.W. Woorts. Hij onderhoudt de contacten met de genoemde bedevaartorganisaties en draagt met vele anderen er aan bij dat houden van bedevaarten gestimuleerd en georganiseerd wordt, zowel in en door onze parochies als in en door onze bisdommen.
Referent: Mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts
Het referentschap catechese ontwikkelt beleid op het gebied van catechese een heeft een rol bij de ontwikkeling van catechese en bij de ontwikkeling van catecheseprojecten, bijvoorbeeld het landelijk aanbod catechese in het kader van het Jaar van de Barmhartigheid en catechese omtrent de sacramenten. Het belangrijkste instrument om te komen tot beleid is Officium Catecheticum waarin de bisdommen zijn vertegenwoordigd.
Referent: Vacant
Het referentschap voor Circus-, Kermis- en Schipperspastoraat is momenteel vacant.
Referent: Mgr. mr. drs. Th.C.M. Hoogenboom
Mgr. mr. drs. Th.C.M. Hoogenboom is bisschop-referent voor COMECE, de Commissie van Bisschoppen van de Europese Gemeenschap (Commissio Episcopatuum Communitatis Europensis). COMECE verenigt de bisschoppen die de Bisschoppenconferenties in de 28 lidstaten van de Europese Unie vertegenwoordigen. Dit met als doel om in een geest van collegialiteit een nauwere samenwerking tussen deze Bisschoppenconferenties te bevorderen met betrekking tot aangelegenheden die verbonden zijn met de ontwikkeling van de bevoegdheden en activiteiten van de Europese Unie (art. 1 Statuut). Mgr. Hoogenboom is lid van de plenaire vergadering van COMECE. Deze komt ieder voorjaar en najaar in Brussel bijeen voor de bespreking van voor de Katholieke Kerk in Europa actuele thema’s betreffende de Europese Unie. Voorts is Mgr. Hoogenboom voorzitter van de Commissie voor Juridische Aangelegenheden van COMECE.
Mgr. dr. J.H.J.Van den Hende, Mgr. dr. J.W.M. Liesen, Mgr. dr. G.J.N. de Korte.
Communicatie is zo oud als de Kerk. In feite is alles wat we doen om het geloof te verkondigen een vorm van communicatie. Binnen het referentschap Communicatie & Media spitsen we dit toe op de vraag hoe de rooms-katholieke kerk in Nederland present is in de wereld van de massamedia en hoe we als kerk zelf gebruik kunnen maken van alle oude en nieuwe sociale communicatiemiddelen die ons ter beschikking staan.
Vanuit het verleden bestaat er een hechte band tussen de Bisschoppenconferentie en de katholieke omroep KRO. Sinds het verdwijnen van de eigen zendtijd voor de kerk (RKK) wordt gezocht naar nieuwe vormen van samenwerking, waarbij we veel waarde hechten aan een blijvende goede verstandhouding met de omroep.
Daarnaast spant de Beleidscommissie voor Communicatie & Media (BCCM) zich in om de Bisschoppenconferentie te adviseren over communicatievraagstukken.
Referent: mgr. drs. H.W. Woorts
Het referentschap ‘interreligieuze dialoog’ wordt momenteel behartigd door Mgr. H.W. Woorts en zijn beleidsmedewerker drs. L.van Oers. Het referentschap wordt ondersteund door de landelijke katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog (CID), waarin afgevaardigden uit de bisdommen en andere deskundigen zitting hebben.
Het werk bestaat uit:
- Het leggen en onderhouden van contacten met koepelorganisaties van aanhangers van niet-bijbelse religies met name moslims, hindoes en boeddhisten.
- Samenwerking met hen, resulterend in onder meer de organisatie van inhoudelijke bijeenkomsten.
- Het toerusten van de katholieke achterban op het terrein van de interreligieuze dialoog.
- Het adviseren en informeren van de bisschoppenconferentie inzake de interreligieuze dialoog.
- Het afstemmen van interreligieuze activiteiten met reformatorische kerken met wie in het verband van de Raad van Kerken wordt samengewerkt aan interreligieuze dialoog.
Referent: Mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts
Het referentschap jeugd en jongeren beoogt de opbouw van een jong katholiek kader in de leeftijd van 12 tot 30 jaar, dat actief participeert in Kerk en samenleving. In de afgelopen jaren heeft Jong Katholiek zich ontwikkeld tot een belangrijk onderdeel binnen het referentschap ten behoeve van landelijk jeugd- en jongerenbeleid. Vanuit Jong Katholiek worden diverse projecten georganiseerd die een landelijk karakter dragen en die ten goede komen aan het lokale jongerenpastoraat in de bisdommen. Een belangrijk instrument om te komen tot het beleid is het Officium Iuventutis, het gezamenlijk overleg van de jeugd -en jongerenwerkers van de bisdommen, bewegingen en congregaties.
Referent: Mgr. dr. E.J. de Jong
Het referentschap voor het justitiepastoraat stuurt het justitiepastoraat aan, voor zover dat vorm wordt gegeven door de hoofdaalmoezenier van het R.-K. justitiepastoraat en alle geestelijk verzorgers die onder zijn leiding met een kerkelijke zending in het justitiepastoraat werkzaam zijn, in goed overleg met Dienst Justitionele Instellingen.
Referent: Mgr. J.van Burgsteden sss.
De Kerkelijke Bewegingen en Nieuwe Gemeenschappen zijn ontstaan vóór en na het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie (1962 – 1965).
Doel: Uitgaande van hun persoonlijk geloof zich internationaal inzetten voor Kerk en samenleving. Zij zijn actief betrokken bij de Oecumene en de Interreligieuze Dialoog.
Leden: Leken-gelovigen, gehuwd en ongehuwd, priesters en religieuzen. Zij komen bij elkaar in kernen en groepen voor onderlinge uitwisseling over hun leven. Zij zijn erkend door de Pauselijke Raad voor de Leken.
Referent: Mgr. drs. H.W. Woorts
De Joodse godsdienst heeft voor christenen een wezenlijke en blijvende betekenis. Dit inzicht werd op 28 oktober 1965 verwoord in de verklaring ‘Nostra aetate’ van het Tweede Vaticaans Concilie. De Kerk kan zichzelf alleen verstaan in relatie tot het Jodendom. Vanaf het Tweede Vaticaans Concilie heeft de Rooms-Katholieke Kerk – de pausen voorop – gewerkt aan de dialoog met het levende Jodendom. In Nederland is gekozen voor een referentschap voor ‘Kerk en Jodendom’. Bisschop-referent voor Kerk en Jodendom is mgr. drs. H.W. Woorts. Hij wordt bijgestaan door mevrouw dr. T. de Lange (beleidsmedewerker), de Begeleidingscommissie Jodendom (BJ) en de KRI (Katholieke Raad voor Kerk en Jodendom). Intussen is er een hartelijke band gegroeid tussen de bisschoppen en rabbijnen en verschillende Joodse gemeenten. De dialoog tussen Joden en christenen wil ook een bijdrage zijn aan de bevordering van vrede en gerechtigheid in onze samenleving.
Referent: Mgr. dr. G.J.N. de Korte
De referent Kerk en Samenleving houdt contact met het katholieke maatschappelijke middenveld (Multilateraal Beraad met landelijke katholieke organisaties en diocesane diaconale werkers; deelname voorzittersoverleg Verbond van Katholieke Maatschappelijke Organisaties (VKMO); deelname Christelijk Sociaal Congres). De referent heeft contacten met overheden en politieke partijen. Hij is woordvoerder namens de Nederlandse bisschoppenconferentie als het gaat om maatschappelijke en politieke vraagstukken. Hij publiceert rond relevante thema’s artikelen in verschillende media. De referent is beschikbaar voor spreekbeurten over het katholiek sociaal denken en de rechtvaardige samenleving vanuit rooms-katholiek perspectief. De referent Kerk en Samenleving onderhoudt ook de contacten met de Katholieke Bond voor Ouderen en heeft ontmoetingen met vertegenwoordigers van katholieke vrouwenorganisaties.
Referent: Mgr. dr. J.W.M. Liesen
Liturgie is het priesterlijk dienstwerk van Jezus Christus. In de liturgie viert de kerk dat Christus als hogepriester ons heiligt en onze lof aan God aanbiedt. Iedere eredienst is een paasviering in het klein. Jezus viert de overgang van dood naar leven en alle gelovigen, priesters, diakens en leken, nemen op onderscheiden wijze deel aan de eredienst van Christus.
De ordening van de liturgie komt toe aan de wereldkerk. De Nederlandstalige uitgave van de Latijnse liturgische boeken van de Rooms-Katholieke kerk is een taak van de gezamenlijke bisschoppen. In elk bisdom draagt de bisschop verantwoording voor deze liturgie van de kerk. Landelijke afspraken over liturgie, Bijbel, kerkmuziek en kerkelijke kunst komen toe aan de gezamenlijke bisschoppen.
Vanuit de conferentie is de referent voor liturgie mgr. Liesen, die wordt bijgestaan door mgr. Van den Hende en Mgr. Woorts. Het referentschap wordt terzijde gestaan door een landelijke adviesraad (NRL).
Referent: + Dr. Willem Jacobus kardinaal Eijk
De referent bestudeert de ethische aspecten en de wetgeving met betrekking tot ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de biomedische wetenschappen. Namens de Nederlandse bisschoppen stelt hij daarover verklaringen op. Daarover houdt hij tevens lezingen en publiceert hij bijdragen in dagbladen en wetenschappelijke tijdschriften.
Referent: Mgr. dr. C.F.M. van den Hout
De referent heeft namens de Bisschoppenconferentie intensief contact met de missionaire organisaties in Nederland. In overleg met de referent bieden deze organisaties hulp vanuit de Katholieke Kerk hulp aan noodlijdenden wereldwijd.
Referent: Mgr. dr. J.H.J. van den Hende
Indachtig de bede van Christus ‘dat zij één zijn’ (Joh. 17, 11) zijn christenen geroepen om te groeien in onderlinge eenheid. In het directorium voor de oecumene (1993) staat: “Zij die in de naam van Christus zijn gedoopt, zijn juist daardoor geroepen zich te wijden aan het streven naar eenheid”.
Wereldwijd wordt de oecumenische dialoog vanuit de Katholieke Kerk bevorderd door de pauselijke raad voor de eenheid van de christenen. In de Nederlandse kerkprovincie geven de bisschoppen gestalte aan hun oecumenische opdracht door vanuit hun conferentie middels het referentschap oecumene de nodige contacten te onderhouden met andere christenen, alsmede de dialoog en de samenwerking met andere christenen verder te verdiepen en te versterken.
De bisschop referent is onder meer bestuurslid van de Raad van kerken in Nederland en lid van de plenaire vergadering van de Raad. Met de Katholieke vereniging voor Oecumene (KVO) onderhoudt de bisschop referent goede contacten.
Naast de oecumene is de referent voor dit terrein ook degene die de contacten met katholieken van de byzantijnse ritus alsmede de contacten met de oosterse en orthodoxe kerken behartigt.
Referent: Mgr. dr. J.W.M. Hendriks
De bisschop-referent voor het onderwijs onderhoudt het contact met het katholiek onderwijs en de organisaties die zich met katholiek onderwijs bezig houden, vraagt aandacht voor de identiteit van katholiek onderwijs en komt op voor de belangen ervan. Binnen de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR), waarin de onderwijsorganisaties vertegenwoordigd zijn, verleent hij de erkenning van katholieke scholen en ouderverenigingen namens de bisschoppen. Dit wordt nader geregeld door een Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (ARKO). Ieder bisdom kent een bisschoppelijk gedelegeerde (contactpersoon) voor het onderwijs. De bisschop-referent overlegt met hen in het “officium educationis” dat regelmatig bijeen komt. Bisschoppelijk gedelegeerden vormen tevens het bestuur van het R.-K. Godsdienstig Vormingsonderwijs (RK-GVO) dat onder verantwoordelijkheid van de bisschoppen godsdienstonderwijs op openbare scholen verzorgt.
Referent: + Dr. Willem Jacobus kardinaal Eijk
De Referent was nauw betrokken bij het fusieproces van de Theologische Faculteit van Tilburg (TFT) en de Theologische Katholieke Universiteit (KTU) in Utrecht, dat in 2007 resulteerde in de Faculteit Katholieke Theologie (FKT) van de Universiteit van Tilburg ofwel de Tilburg School of Catholic Theology (TST). Tevens was hij verantwoordelijk voor de aanvraag van de canonieke erkenning van de TST door de Heilige Stoel, die in 2012 definitief is erkend. Heden is hij Groot-Kanselier van de TST, in welke hoedanigheid hij het studieprogramma moet goedkeuren en aan hoogleraren en docenten bij hun benoeming een missio canonica of een venia docendi geeft, verklaringen waarmee wordt bevestigd dat hun onderricht en publicaties in overeenstemming zijn met de leer van de Kerk. Tevens doet de Referent dat als Moderator van de Fontys Hogeschool voor Theologie en Levensbeschouwing in Utrecht.
Referent: Mgr. dr. G.J.N. De Korte
Referent: Mgr. dr. E.J. de Jong
Het referentschap voor de zorg coördineert de contacten van de verschillende bisdommen met de landelijke instellingen voor de zorg, zoals de SKGV en GVGZ en met de zorginstellingen in hun bisdom, met betrekking tot de door hen gezonden geestelijk verzorgers, de spiritualiteit van de zorgverleners, de bestuurlijke inbedding van de zorg, enzovoort.