Nieuws

Vandaag, 17 februari, is Aswoensdag, de eerste dag van de Veertigdagentijd. Op deze dag zet de priester met as een kruisje op het voorhoofd van de kerkgangers, om hen aan te sporen tot bezinning, boete en bekering. Aswoensdag is in de Rooms-Katholieke Kerk een verplichte vastendag.

In de katholieke Kerk werd het in de 2e eeuw gangbaar om ter voorbereiding op Pasen te vasten. Aanvankelijk vastten christenen alleen de drie dagen direct voorafgaand aan Pasen, later werd dat uitgebreid naar de hele Goede Week. Pas op het einde van de derde eeuw kwamen de veertig dagen voor Pasen in zwang als een doorlopende tijd van vasten en boete, naar analogie van de veertig dagen die Jezus zelf vastend in de woestijn had doorgebracht. Gedurende de drie laatste dagen van de Veertigdagentijd onthield men zich volledig van voedsel.
Omdat in de Kerk op zondagen niet werd gevast bepaalde Paus Gregorius de Grote (590-604) dat de Veertigdagentijd voortaan 46 dagen voor Pasen moest aanvangen. Zo bleven er, na aftrek van de zondagen, tot Pasen 40 werkelijke vastendagen over. Door de bepaling van Gregorius de Grote ving de veertigdaagse Vasten voortaan aan op een woensdag: de Aswoensdag.

Askruisje
Op Aswoensdag ontvangt de gelovige in de Mis die het officiële begin van de veertigdagentijd markeert, het zogeheten ’askruisje’. De priester zet met as op het voorhoofd van de gelovige een kruisje, ten teken dat hij een tijd van bezinning, bekering en boete ingaat.
Als teken van berouw en vasten is het gebruik van as in de Bijbel algemeen bekend. De boeteling strooide zich as over het hoofd. Vaak ging hij daarbij gehuld in een zak, die als boetekleed werd gedragen. Vandaar de uitdrukking ’in zak en as zitten’.

Verplicht vasten
Net als Goede Vrijdag is Aswoensdag in de meest recente editie van het kerkelijk wetboek als algemeen verplichte vastendag voorgeschreven (canon 1251). De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft daarbij in 1989 aangetekend dat Aswoensdag en Goede vrijdag dagen van verplichte vasten en onthouding in spijs en drank zijn en dat verder het bepalen van de wijze van de beoefening van boete en onthouding aan het eigen geweten en initiatief van de gelovigen wordt overgelaten. Hedendaagse voorbeelden van dit eigen initiatief zijn veertig dagen geen social media gebruiken of geen televisie kijken. Geen vlees, koffie, koek en/of snoep kan ook een manier zijn om te vasten. Delen van wat je hebt hoort er in deze periode ook bij. Kijk daarvoor ook op www.vastenaktie.nl

Vastenboodschap
Paus Franciscus heeft een speciale Vastenboodschap geschreven. Hij waarschuwt tegen het gevaar van onverschilligheid. Als het jezelf goed gaat is het gemakkelijk de ander die lijdt te vergeten. De paus wijst er op dat als een lid van de Kerk lijdt alle leden lijden. Hij vraagt te bidden dat we standvastig zijn in barmhartigheid en betrokkenheid bij de naaste, onze broeder, in een wereld waarin onverschilligheid, mede door een overvloed aan informatie, een valstrik is.

Lees hier de boodschap van paus Franciscus in het Engels.