Praktische informatie voor bisdom / parochie
Rooms-Katholieke Kerk Nederland
  • Home
  • Nieuws
    • Uitgelicht. Inclusief Synode 2023
  • Wie zijn wij?
    • Kerkprovincie
      • Adres
      • Bisschoppenconferentie
      • Referentschappen
      • Kerncijfers
      • In- en Uitschrijven
    • Wereldkerk
    • Paus
    • Bisdommen
      • Personele prelaturen
      • Militair Ordinariaat
    • Parochies
    • Religieuze gemeenschappen
    • Bewegingen
  • Wat geloven wij?
    • Heilige Schrift en Traditie
    • Geloofsbelijdenis
    • Geloofsleer
    • Sociale leer
    • Geroepen
      • Wat is roeping?
      • Roepingen bisdommen en religieuzen
      • Boodschap roepingenzondag
      • Gebed om roepingen
  • Wat doen wij?
    • Liturgie
    • Diaconie
    • Catechese
    • Missie en ontwikkeling
    • Onderwijs
      • Week van het Katholiek Onderwijs
      • Belangrijke links
      • Gedelegeerden
      • Namen en adressen
    • Oecumene
    • Dialoog
      • Jodendom
      • Andere religies
  • Publicaties
    • Serie Kerkelijke Documentatie
    • Downloads Kerkelijke Documentatie
    • Kerkrechtelijke documenten
    • Encyclieken
    • Serie Regelingen R.-K. Kerkgenootschap in Nederland
    • Overige uitgaven
  • Contact
  • Nieuwsbrieven
  • AVG
  • Home
  • Nieuws
    • Uitgelicht. Inclusief Synode 2023
  • Wie zijn wij?
    • Kerkprovincie
      • Adres
      • Bisschoppenconferentie
      • Referentschappen
      • Kerncijfers
      • In- en Uitschrijven
    • Wereldkerk
    • Paus
    • Bisdommen
      • Personele prelaturen
      • Militair Ordinariaat
    • Parochies
    • Religieuze gemeenschappen
    • Bewegingen
  • Wat geloven wij?
    • Heilige Schrift en Traditie
    • Geloofsbelijdenis
    • Geloofsleer
    • Sociale leer
    • Geroepen
      • Wat is roeping?
      • Roepingen bisdommen en religieuzen
      • Boodschap roepingenzondag
      • Gebed om roepingen
  • Wat doen wij?
    • Liturgie
    • Diaconie
    • Catechese
    • Missie en ontwikkeling
    • Onderwijs
      • Week van het Katholiek Onderwijs
      • Belangrijke links
      • Gedelegeerden
      • Namen en adressen
    • Oecumene
    • Dialoog
      • Jodendom
      • Andere religies
  • Publicaties
    • Serie Kerkelijke Documentatie
    • Downloads Kerkelijke Documentatie
    • Kerkrechtelijke documenten
    • Encyclieken
    • Serie Regelingen R.-K. Kerkgenootschap in Nederland
    • Overige uitgaven
  • Contact
  • Nieuwsbrieven
  • AVG

Nieuws

Rooms-Katholieke Kerk Nederland > Actueel > Jubileumjaar Nostra aetate feestelijk van start gegaan

Jubileumjaar Nostra aetate feestelijk van start gegaan

adminActueel16 januari 20150

Op donderdag 15 januari vond de feestelijke start van het jubileumjaar van Nostra aetate plaats in de Sjoel van de Liberaal-Joodse Gemeente in Rotterdam. Mgr. H.W. Woorts, bisschop-referent voor het Jodendom, was een van de sprekers, evenals de burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb en rabbijn Leo Mock. Ook mgr. dr. J.H.J. van den Hende, bisschop van Rotterdam, en mgr. J.G.M. van Burgsteden, bisschop-referent voor de interreligieuze dialoog waren aanwezig.

Bijna vijftig jaar geleden, op 28 oktober 1965, verscheen Nostra aetate, de verklaring van Vaticanum II over de verhouding tussen de Rooms-katholieke Kerk en de niet-christelijke religies. Vooral de oriëntatie op het Jodendom veranderde dankzij dit document. Dialoog, ontmoeting en erkenning van de Joodse wortels van het christendom werden koersbepalend. De tweeduizend jaar oude ‘substitutietheologie’, die beweerde dat de Christenen de Joden hadden vervangen als uitverkoren volk, hing de Kerk niet langer aan. Ook tegenover de islam en andere religies uitte ze respect en waardering. Het jubileum krijgt op verschillende momenten in 2015 aandacht.

Waarde van ontmoetingen
Vijftig jaar na Nostra aetate is de verhouding tussen de verschillende religieuze groepen in Nederland gespannener dan ooit. Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam, de eerste spreker, sprak zijn afschuw uit over de recente aanslagen in Parijs en elders, en ging in op de bijzondere waarde van religiositeit: ‘Religie geeft houvast, maar ook twijfel. Twijfel is voor mij een zegen. Daarom spreek je ook over “geloven”. Maar je mag nooit iemand veroordelen omdat hij andere ideeën heeft over het universum dan jij.’ Heeft dialoog in een tijd als deze nog wel zin? Volgens Aboutaleb wel degelijk. Dialoog betekent niet dat men het per se eens hoeft te worden. Constateren dat men van mening verschilt en het zo laten, kan ook. Maar dialoog creëert wel een “wij-verhouding”. Daarbinnen zijn verschillen normaal. De overheid kan de innerlijke vrijheid van die verhouding behoeden, als democratisch bestuursorgaan. In een “zij-verhouding”, waar de schuld altijd buiten de eigen groep wordt gelegd, heeft ze geen andere keus dan regelgeving en handhaving.

Bisschop Woorts sprak namens de bisschoppen zijn vreugde uit over het feit dat een samenzijn als dit mogelijk was en dankte de Liberaal-Joodse Gemeente voor haar gastvrijheid. Hij herinnerde aan de beginselverklaring van Nostra aetate, de Joden niet langer schuldig te verklaren aan de dood van Jezus, en aan de erkenning in het document van de Joodse wortels van het christendom. Ook noemde hij belangrijke momenten in de Joods-katholieke relaties in Nederland, zoals de drie Bisschoppelijke Brieven die kort voor 2000 verschenen
zie www.kri-web) en de instelling van de Dag van het Jodendom in 2007 (zie www.dagvanhetjodendom.nl). Maar niet alleen dergelijke grootschalige ‘doorbraken’ maken de waarde uit van toenadering tussen religies, benadrukte hij. Daarvoor zijn eenvoudige ontmoetingen even belangrijk: ‘Vooroordelen nemen af waar mensen elkaar ontmoeten, als we elkaar waarderen, als er vertrouwen groeit.’

Wat dialoog sterk maakt
Marcel Poorthuis, hoogleraar Interreligieuze Dialoog aan de Universiteit van Tilburg, waarschuwde dat dialoog ook grenzen heeft. Hij noemde twee bedreigingen van binnenuit. De ernstigste is fundamentalisme, dat vooral gematigde geloofsgenoten als vijanden beschouwt. Maar ook postmodernisme kan de dialoog uitdoven. Uitspraken als ‘dé waarheid bestaat niet’ of ‘alle religies zijn eigenlijk gelijk’ kunnen ertoe leiden dat religieuze groepen zich allerlei elementen uit andere religies gaan toe-eigenen. Moeilijke onderwerpen kunnen gemakkelijk worden omzeild of ontkend. Echte dialoog respecteert het anders-zijn van de ander en durft controversiële vragen te stellen.
Bovendien verliest dialoog die alleen gericht is op relativering haar kracht, waarschuwde Poorthuis: ‘Tegengif tegen fundamentalisme bieden juist sterke religieuze overtuigingen, die sterk verbonden zijn met instituties en met de eigen gemeenschap.’

Doel of middel?
‘Binnen je eigen waarheid plaatsmaken voor de waarheid van de ander.’ Zo karakteriseerde
rabbijn Leo Mock de dialoog. Is dialoog doel of middel? vroeg hij zich af. Wordt ze teveel een middel, dan blijft het bij gezellig theedrinken. Maar ze kan ook een doel op zichzelf worden. Hij vertelde een verhaal: ‘De Baal Shem (een beroemd Joods leraar) nam een jongetje, Moshe, mee naar een herberg, waar hij zong en danste met een zekere Ivan. Moshe groeide op en jaren later werd hij overvallen door rovers, die hem wilden doden. Ze brachten hem naar hun hoofdman. Deze herkende hem – het bleek Ivan te zijn.”Weet je niet meer dat we samen hebben gedanst?” vroeg hij. Hij beval de rovers hem een vrijgeleide te geven naar de rand van het bos en hem al zijn bezittingen terug te geven. Zo is het met de dialoog ook: een ogenschijnlijk onbelangrijke ontmoeting, de herkenning, die later je leven kan redden.
Maar was dat het doel geweest van die ontmoeting in de herberg? En was het Moshe was die werd herkend, of alleen de Baal Shem? En hoe herkenbaar is in deze tijd die achtergrond van geweld?
Ook illustreerde Mock vanuit Rabbijnse traditie hoezeer het Jodendom eraan hecht dat de Torah volledig ‘in alle 70 talen van de wereld’ wordt verteld. Het delen van de heilige teksten en de wijsheidstraditie, en die niet alleen voor zichzelf houden, is wezenlijk voor het Jodendom.

Marjan Gijbels, voormalig identiteitsbegeleider Katholiek Basisonderwijs en nu verbonden aan de Werkgroep Veelkleurig Rotterdam, beschreef tenslotte de grote waarde van kennismaking met andere religieuze tradities voor kindercatechese. Ook daarbij waren het altijd ontmoetingen in levenden lijve en de gastvrijheid van religieuze instellingen die het meeste indruk maakten op kinderen.

De activiteiten in het kader van het Nostra Aetate-jaar zullen in de komende tijd worden aangekondigd via
www.kri-web.nl en via deze site.

nieuws-jubileumjaar
Op de voorste rij van links naar rechts mgr. Van Burgsteden, mgr. Van den Hende,
rabbijn Albert Ringer en mgr. Woorts, spreker is Marcel Poorthuis.

nieuws-jubileumjaar-2
Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam in gesprek met rabbijn Ringer.

Fondswerfactie Kerkbalans presenteert nieuwe campagne ‘mijn kerk in balans’

Vragenlijst Gewone Synode Gezin oktober 2015 uitgezet in parochies

Archieven

  • maart 2023 (14)
  • februari 2023 (16)
  • januari 2023 (15)
  • december 2022 (18)
  • november 2022 (23)
  • oktober 2022 (17)
  • september 2022 (14)
  • augustus 2022 (10)
  • juli 2022 (11)
  • juni 2022 (13)
  • mei 2022 (17)
  • april 2022 (17)
  • maart 2022 (17)
  • februari 2022 (13)
  • januari 2022 (16)
  • december 2021 (14)
  • november 2021 (16)
  • oktober 2021 (14)
  • september 2021 (14)
  • augustus 2021 (10)
  • juli 2021 (10)
  • juni 2021 (11)
  • mei 2021 (11)
  • april 2021 (15)
  • maart 2021 (16)
  • februari 2021 (14)
  • januari 2021 (13)
  • december 2020 (16)
  • november 2020 (14)
  • oktober 2020 (16)
  • september 2020 (15)
  • augustus 2020 (6)
  • juli 2020 (8)
  • juni 2020 (12)
  • mei 2020 (21)
  • april 2020 (20)
  • maart 2020 (21)
  • februari 2020 (13)
  • januari 2020 (15)
  • december 2019 (10)
  • november 2019 (11)
  • oktober 2019 (15)
  • september 2019 (11)
  • augustus 2019 (5)
  • juli 2019 (8)
  • juni 2019 (10)
  • mei 2019 (13)
  • april 2019 (15)
  • maart 2019 (14)
  • februari 2019 (16)
  • januari 2019 (16)
  • december 2018 (14)
  • november 2018 (14)
  • oktober 2018 (16)
  • september 2018 (11)
  • augustus 2018 (6)
  • juli 2018 (12)
  • juni 2018 (10)
  • mei 2018 (13)
  • april 2018 (9)
  • maart 2018 (16)
  • februari 2018 (10)
  • januari 2018 (11)
  • december 2017 (15)
  • november 2017 (13)
  • oktober 2017 (9)
  • september 2017 (9)
  • augustus 2017 (6)
  • juli 2017 (11)
  • juni 2017 (19)
  • mei 2017 (14)
  • april 2017 (9)
  • maart 2017 (11)
  • februari 2017 (9)
  • januari 2017 (12)
  • december 2016 (5)
  • november 2016 (17)
  • oktober 2016 (16)
  • september 2016 (7)
  • augustus 2016 (1)
  • juli 2016 (7)
  • juni 2016 (10)
  • mei 2016 (6)
  • april 2016 (11)
  • maart 2016 (7)
  • februari 2016 (8)
  • januari 2016 (6)
  • december 2015 (4)
  • november 2015 (9)
  • oktober 2015 (6)
  • september 2015 (9)
  • augustus 2015 (5)
  • juli 2015 (5)
  • juni 2015 (4)
  • mei 2015 (5)
  • april 2015 (7)
  • maart 2015 (5)
  • februari 2015 (9)
  • januari 2015 (6)
  • december 2014 (9)
  • november 2014 (4)
  • oktober 2014 (11)
  • september 2014 (7)
  • augustus 2014 (7)
  • juli 2014 (8)
  • juni 2014 (9)
  • mei 2014 (12)
  • april 2014 (15)
  • maart 2014 (9)
  • februari 2014 (8)
  • januari 2014 (9)
  • december 2013 (7)
  • november 2013 (14)
  • oktober 2013 (15)
  • september 2013 (10)
  • augustus 2013 (7)
  • juli 2013 (1)
  • maart 2013 (3)
  • februari 2013 (1)
  • december 2012 (1)
  • november 2012 (2)
  • september 2012 (1)
  • juli 2012 (1)
  • maart 2012 (1)
  • februari 2012 (1)
  • december 2011 (4)
  • november 2011 (3)
  • oktober 2011 (1)
  • juni 2011 (1)
  • februari 2011 (1)
  • december 2010 (3)
  • september 2010 (1)
  • mei 2010 (1)
  • maart 2010 (3)

Over RKK

  • Wie zijn wij?
  • Wat geloven wij?
  • Wat doen wij?
  • Publicaties
  • Contact

RKK op social media

Wie zijn wij?

  • Kerkprovincie
  • Wereldkerk
  • Paus
  • Bisdommen
  • Parochies
  • Religieuzen
  • Bewegingen
  • Personele prelaturen
  • Militair Ordinariaat

Wat geloven wij?

  • Heilige Schrift en Traditie
  • Geloofsbelijdenis
  • Geloofsleer
  • Sociale leer
  • Roepingen

Wat doen wij?

  • Liturgie
  • Diaconie
  • Catechese
  • Missie en ontwikkeling
  • Onderwijs
  • Oecumene
  • Dialoog