Het SRKK publiceert kerkrechtelijke documenten met juridische of financiële regelingen die van belang zijn voor de Nederlandse Kerkprovincie. Hieronder kunt u op thema door deze onderwerpen heen bladeren en alle documenten in een overzicht raadplegen. Edities in deze serie kunt u bestellen of rechtstreeks downloaden.

Als instituut met meer dan een miljard gelovigen en met vele duizenden geestelijken en leken als bestuurders en medewerkers, kent de katholieke Kerk een omvattend geheel van regels om alles in goede banen te leiden. De normen voor de wereldkerk zijn voor een groot deel vastgelegd in het Wetboek van Canoniek Recht, in het Latijn: Codex Iuris Canonici. Deze geldt voor de zogeheten ’Latijnse Kerk’, niet voor de katholieken oosterse kerken. De Nederlandse uitgave van de Codex kan besteld worden bij het SRKK voor € 24,95 (studenten € 20,-).

Naast dit zogeheten canoniek recht voor de universele Kerk kennen de plaatselijke Kerken (de bisdommen) hun eigen regelgeving, het particulier canoniek recht. Zo maken alle kerkprovincies hun eigen toepassingsbesluiten bij de Codex Iuris Canonici en tal van eigen juridische en financiële regelingen.

In Nederland verschijnt de reeks Regelingen RK Kerkgenootschap met regelingen die door de Nederlandse Bisschoppenconferentie zijn vastgesteld, zoals de Statuten van de Bisschoppenconferentie, regelingen voor het bestuur van het RK Kerkgenootschap, het bestuur van een parochie en van een parochiële caritasinstelling. Andere regelingen betreffen de priesteropleidingen, de honorering van priesters en diakens, de bescherming van persoongegevens en bepalingen voor katholieke en kerkelijke rechtspersonen.

De Kerk heeft in het Wetboek van Canoniek Recht regels over het voltrekken van een kerkelijk huwelijk opgesteld. Zo dient voorafgaand aan de kerkelijke huwelijkssluiting onderzocht te worden of bruid en bruidegom vrij zijn om met elkaar een kerkelijk huwelijk te sluiten (de zgn. status liber). Bij dit onderzoek wordt het door de Nederlandse Bisschoppenconferentie vastgestelde formulier Verklaring voor de kerkelijke huwelijkssluiting, het huwelijksformulier, gebruikt.

In het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs is de juridische grondslag te vinden voor het werk van de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs, de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) en godsdienstleraren voortgezet onderwijs.

Het Wetboek van Canoniek Recht beveelt aan om daar waar het kan eigen kerkelijke kerkhoven te hebben (canon 1240). Het particuliere recht dient de gedragsregels op de kerkhoven vast te leggen (canon 1243). Daartoe heeft de Nederlandse Bisschoppenconferentie een Modelreglement voor het beheer van een begraafplaats opgesteld. Parochies en kerkelijke instellingen die een begraafplaats exploiteren, kunnen aan de hand hiervan een eigen reglement opstellen, ofwel hun bestaande reglement aanpassen.

In een andere modelregeling zijn Modellen voor de structurering van allochtone geloofsgemeenschappen te vinden, een uitwerking van de Vaticaanse instructie De pastorali Migratorum Cura uit 1969. De Regeling bevat onder meer een modelreglement voor het bestuur van een parochie voor allochtonen en een statuut voor de allochtonencommissie.

Verschillende regelingen gaan over de rechtspositie van werknemers bij hun kerkelijke werkgever, zoals kerkmusici en pastoraal werkers. Voor werknemers in een parochie zijn door de Nederlandse Bisschoppenconferentie een Model arbeidsovereenkomst en Standaardarbeidsvoorwaarden opgesteld. Ook voor werknemers van de R.-K. Kerkprovincie geldt een rechtspositiereglement. Over rechtspositionele vragen bestaan er belangrijke uitspraken van het Bisschoppelijk Scheidsgerecht.

Klik hier voor overige documenten

# Overzicht financiële en juridische regelingen
1 Statuten van de Nederlandse Bisschoppenconferentie en Uitvoeringsreglement van de Bisschoppenconferentie 2013
2a Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (1987)
2b Addendum bij Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (2021)
3 Algemeen Reglement voor het bestuur van een parochie van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland
4 Rechtspositiereglement Kerkmusici
5 Toepassingsbesluiten bij de Codex Iuris Canonici
6 Interdiocesane Regelingen voor Besturen van kerkelijke instellingen van de bisdommen in de R.-K. Kerkprovincie inzake honorering van priesters en diakens en andere financiële aangelegenheden
7 Reglement Bescherming Persoonsgegevens Parochies
8 Algemeen Reglement voor het bestuur van een (inter)parochiële Caritas-instelling in de Nederlandse R.-K. Kerkprovincie
9 Rechtspositieregeling voor kosters
10 Modellen voor de structurering van allochtone geloofsgemeenschappen
11 Algemene bepalingen voor kerkelijke rechtspersonen en katholieke burgerlijke rechtspersonen in de R.-K. Kerkprovincie in Nederland
12 In het kader van preventiebeleid inzake grensoverschrijdend gedrag zijn er:

Daarnaast ook de handleiding voor het aanvragen van een VOG, de lijst van personen voor wie dit geldt en de bijhorende modelformulieren: (NB: de VOG is voor vrijwilligers in sommige gevallen tot 1 januari 2019 gratis. Lees hier meer).

 

13 Reglement voor het R.-K. Kerkgenootschap
14 Ratio Nationalis Institutionis Sacerdotalis
15 Modelreglement voor het beheer van een begraafplaats van een R.-K. parochie van de Nederlandse R.-K. Kerkprovincie
16 Rechtspositiereglement voor pastoraal werkers
17 Model arbeidsovereeenkomst werknemers parochie –  per 1 januari 2024
18 Reglement van het Bisschoppelijk Scheidsgerecht voor rechtspositionele aangelegenheden
19 Algemeen Decreet (14 04 2021) betreffende het ambt van priesters en diakens en hun recht op onderhoud