Nieuws

In de St. Catharinakathedraal te Utrecht was op 10 september de uitvaartplechtigheid van kardinaal Simonis. Vanwege de coronamaatregelen was de viering alleen toegankelijk voor genodigden, wel zond KRO-NCRV de plechtigheid live uit. Hoofdcelebrant was de huidige aartsbisschop van Utrecht, kardinaal Eijk. De preek werd verzorgd door bisschop De Korte van ‘s-Hertogenbosch, voormalig hulpbisschop van kardinaal Simonis. Aan het eind van de viering hield prof. dr. Paul van Geest een In memoriam over kardinaal Simonis.

Namens het Koninklijk Huis was Kamerheer van de Koning J. van Lanschot aanwezig, de regering werd vertegenwoordigd door minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, die belast is met het onderhouden van de betrekkingen met de Kerkgenootschappen. Ook scriba R. de Reuver van de Protestantse Kerk in Nederland en aartsbisschop-elect B. Wallet van de Oud-Katholieke Kerk woonden de uitvaart bij. Van de oud-medewerkers van kardinaal Simonis waren onder anderen aanwezig diens vicaris-generaal Piet Rentinck en zuster Margaretha Blommaert: zij werkte al in Simonis’ huishouding toen hij nog bisschop van Rotterdam was. In zijn openingswoord begroette kardinaal Eijk hen dan ook speciaal.

De Eerste lezing werd verzorgd door de oudste zus van kardinaal Simonis. Vanwege de coronamaatregelen mocht er onder meer niet meegezongen worden door de gelovigen en kon er ook geen koor zingen tijdens de uitvaart. De musici (twee cantores onder leiding van de dirigent van het Kathedrale Koor Utrecht plus de vaste organist van de Utrechtse kathedraal) zorgden echter voor een volwaardige muzikale invulling.

Trouw aan het geloof en de leer

In zijn openingswoord benadrukte kardinaal Eijk dat kardinaal Simonis “altijd trouw aan het geloof en de leer van de Katholieke Kerk bleef. … Vanwege de vrijmoedigheid en de openheid waarmee kardinaal Simonis zijn hele priester- en bisschopsleven trouw is gebleven aan Christus en Zijn Kerk, heb ik hem altijd zeer bewonderd.” De aartsbisschop van Utrecht constateerde “dat er nu enige waardering voor hem is, maar tientallen jaren lang werd hij vanwege zijn openheid en vrijmoedigheid door menigeen miskend en zelfs bespot. Hij was voor mij persoonlijk een echt voorbeeld, dat ik altijd heb proberen na te volgen en dat zal ik in de toekomst ook blijven doen.”
“Als kardinaal Simonis gevraagd werd naar wat hij van het eeuwig leven verwachtte, zei hij vaak: ‘Ik hoop dat ik tenminste in het vagevuur kom.’ Maar misschien heeft hij zijn vagevuur al op aarde gehad. Eminentie, beste kardinaal Simonis, beste Ad, als u in de Hemel bent, bidt dan voor ons opdat wij die achterblijven in uw voetspoor verder mogen gaan en ons inzetten voor de open en vrijmoedige verkondiging van onze Heer Jezus Christus, “de weg, de Waarheid en het leven” (Joh. 14,6), waarin u ons voorging en waarvoor u zoveel persoonlijke offers hebt gebracht.”

‘Ik ben er letterlijk doorheen gebeden’

Bisschop De Korte memoreerde in zijn preek dat Simonis bisschop werd in een uitermate gepolariseerde tijd: “Toen hij in deze kathedraal zijn zetel in bezit nam, stonden buiten spreekkoren te roepen. Ik weet dat hij daar flink onder geleden heeft en zich intens eenzaam heeft gevoeld. Waarin vond hij toen kracht, juist in die lastige tijd? Ik denk in het vieren van de Eucharistie, in zijn eigen gebed en het gebed van anderen. Een gevleugeld woord van hem werd: ‘Ik ben er letterlijk doorheen gebeden’.”
De Korte: “Ondanks zijn grote somberheid over de ontwikkelingen in de Kerk en de samenleving is hij gelukkig nooit verzuurd of verbitterd geraakt. Was hij mild omdat hij zijn eigen beperkingen en tekorten kende? Of was hij mild omdat hij Christus zichtbaar wilde maken als pastor bonus, als de goede Herder? Waarschijnlijk allebei.”
De bisschop van ‘s-Hertogenbosch haalde de wapenspreuk van de overleden kardinaal aan: ‘Opdat zij U kennen’. “Een wapenspreuk toont wat de hartenklop van een bisschop is. Voor Ad Simonis was dat ongetwijfeld Gods openbaring, heel bijzonder in Christus. … Christus, als de Levende in ons midden. Dat getuigenis stond voor Ad Simonis centraal. In een cultuur die steeds meer de Bijbelse wortels lijkt los te laten, was hij in die zin een missionaris. Hij wilde getuige van Christus zijn, tot het einde toe,” aldus mgr. De Korte.

Vrijmoedig zijn sterven tegemoet

Paul van Geest stond in zijn In memoriam stil bij diverse aspecten uit het lange leven van kardinaal Simonis, waarbij hij benadrukte hoe zwaar Simonis het bisschopsambt ervoer. Ook vertelde hij over diens laatste dagen. Simonis wilde niet meer geopereerd worden en zelfs niet weten wat hij mankeerde, zo liet hij de gealarmeerde huisarts weten: “hij trad zijn sterven volstrekt vrijmoedig tegemoet,” aldus Van Geest. “Mijmerend over zijn en mijn Kerk van alle eeuwen raakte hij uiteindelijk in een coma waarin hij overleed.”

Na de uitvaartplechtigheid gingen familieleden, enkele vrienden en de bisschoppen naar begraafplaats Sint Barbara. Daar vond de begrafenis in besloten kring plaats.

Klik hier om de plechtigheid terug te kijken.

Bericht en foto’s (Ramon Mangold) via het aartsbisdom Utrecht. Kijk hier voor de complete fotoreportage.