Nieuws

Mgr. dr. Gerard De Korte (Foto: Ramon Mangold)

‘Het was een jubileum want in 1891, 125 jaar geleden dus, organiseerde Abraham Kuyper het eerste Christelijk Sociaal Congres in Amsterdam. Voor Rooms-Katholieken is het jaartal 1891 natuurlijk verbonden met het verschijnen van de eerste sociale encycliek Rerum Novarum van de hand van paus Leo XIII. Zowel paus Leo als Kuyper hadden grote zorgen over de gevolgen van de Industriële Revolutie. Talloze arbeiders leefden in erbarmelijke omstandigheden. Arbeiders werden aangemoedigd zich te organiseren en de overheid werd opgeroepen de uitwassen van het ruwe kapitalisme te beteugelen. Uiteindelijk stond de waardigheid van de mens op het spel.

Moeder aarde beschermen
Anno 2016 leven wij in een totaal andere wereld. Onze wereld is door de digitale revolutie steeds kleiner geworden. Internationaal staan wij voor geweldige uitdagingen. Paus Franciscus heeft met zijn encycliek Laudato si’ enkele brandende kwesties op de agenda gezet. Ik noem de bescherming van onze aarde maar ook het overbruggen van de grote kloof tussen armen en rijken in onze wereld. Onze paus spreekt in dit verband over de noodzaak tot een ecologische bekering. Met name mensen in de westerse wereld hebben een te grote ecologische voetafdruk. Vandaar dat de paus ons vraagt op een meer sobere manier te gaan leven en te stoppen met verspilling en vervuiling.

Verbrokkeling
Vanouds is Nederland een land van minderheden. Door de eeuwen heen hebben wij geleerd te polderen en te zoeken naar een compromis. Zo hebben wij een cultuur gekregen waarbij extreme standpunten altijd worden gematigd. Vandaag de dag spreken sociologen over Nederland als een steenrijk maar ook bang en boos land. Niet weinig mensen maken zich zorgen over de onveiligheid door islamitische terreur, de instroom van vluchtelingen, het verlies van werk en de beschikbaarheid van medische zorg. Politiek gezien vertaalt zich dat in een verbrokkeling van het midden en de groei van vleugelpartijen. Op dit moment scoort de PVV erg hoog in politieke peilingen met een uitermate verontrustend verkiezingsprogramma. Mensen worden door deze partij immers tegen elkaar opgezet en de vrijheid van godsdienst wordt met voeten getreden.

Verbondenheid
Tegen die achtergrond had het Christelijk Sociaal Congres een mooi en belangwekkend thema gekozen: de kracht van verbondenheid. In een wereld waarin de tegenstellingen toenemen en in een land waarin extreme standpunten steeds meer aanhang lijken te krijgen, pleit de christelijk sociale beweging voor onderlinge verbondenheid. Mensen horen als schepselen van God principieel bij elkaar, ook al hebben zij verschillende godsdienstige of levensbeschouwelijke opvattingen. Juist in de wereld van vandaag is het uitermate belangrijk te blijven opkomen voor de bescherming van de menselijke waardigheid, onderlinge solidariteit en de inzet voor het algemeen welzijn. Als mensen alleen hun eigenbelang of deelbelang behartigen dreigt de samenhang binnen de samenleving verloren te gaan. Uiteindelijk dreigen dan kleine en kwetsbare mensen het onderspit te delven en dreigt het recht van de sterkste te overwinnen.

Toekomst
De christelijk sociale beweging legt niet het primaat bij de overheid of de markt maar bij de kracht van de samenleving. Het is belangrijk om het maatschappelijk middenveld te revitaliseren. Juist nu worden wij uitgedaagd om de katholieke sociale ethiek ook handen en voeten te geven. Het gaat dan om het nemen van verantwoordelijkheid en bezieling. De aarde mag niet verder worden beschadigd en vervuild. Mensen horen bij elkaar en kunnen in onderlinge verbondenheid en geleid door Gods Geest veel goeds realiseren.’