Nieuws

Op donderdag 20 februari 2025 vond er vanuit het ‘Dicasterie voor de Leken, het Gezin en het Leven’ te Rome een onlinebijeenkomst plaats over pastorale zorg aan ouderen. Vertegenwoordigers van Bisschoppenconferenties uit vijfentwintig Europese landen waren aanwezig. Vanuit de Nederlandse Bisschoppenconferentie nam beleidsadviseur Berry van Oers deel.

Mgr. Dario Gervasi van het Dicasterie opende de bijeenkomst met een gebed voor paus Franciscus die dan in het ziekenhuis verblijft. Na deze onlinebijeenkomst hopen de deelnemers elkaar fysiek te ontmoeten tijdens een vervolgbijeenkomst in Rome in oktober dit jaar.

Eenzaamheid

Vittorio Scelzo, verantwoordelijk bij het Dicasterie voor pastoraat aan ouderen, vertelde dat steeds meer ouderen van jongeren worden gescheiden. Vooral in Oost-Europese landen verlaten jongeren hun land. De ouderen blijven achter. Scelzo: “Eenzaamheid is een groot probleem bij ouderen en dat heeft ook invloed op hun gezondheid.” Pater Yann Le Lay uit Frankrijk zei dat veel ouderen in Frankrijk door eenzaamheid worden getroffen. “Dat is heel hard in de herfst van hun leven”, zei hij. Juist dan is de nabijheid van de parochie belangrijk.

Mgr. Wieslaw Szlachetka uit Polen vertelde dat de coronapandemie ouderen in Polen hard heeft geraakt. Vanuit de Kerk worden er daarom allerlei activiteiten ontwikkeld om ouderen te ondersteunen. Dat is ook in Nederland het geval. Nederlandse parochies nodigen vaak de hele parochie uit om ‘om te zien’ naar ouderen. Er zijn groepen in de parochie die ouderen opzoeken. Vrijwillige chauffeurs brengen ouderen naar de Kerk en andere bijeenkomsten. Speciaal tijdens feestdagen worden bijeenkomsten met een maaltijd voor ouderen georganiseerd. De pastoor bezoekt bijeenkomsten van de verenigingen voor ouderen. Soms worden die afgesloten met een Eucharistieviering. Vanuit caritas en diaconie worden ouderen, indien nodig, ook financieel ondersteund.

Gevoel van nutteloosheid

Scelzo benadrukte dat de groep ouderen in West-Europa groeit. De ouderen ervaren verlatenheid, eenzaamheid, afzondering, opzij gezet zijn. Een gevoel van nutteloosheid en tot last te zijn speelt hen parten. Scelzo: “De Kerk moet laten zien dat ouderen niet nutteloos zijn en benadrukken wat zij allemaal kunnen betekenen voor onze samenleving en de Kerk, bijvoorbeeld als vrijwilligers en doorgevers van geloof. Dat moeten we als Kerk uitdragen.”

Friederike Ladenburger van Comece vertelde dat Comece het beleid van de Europese Unie ten aanzien van ouderen op de voet volgt. Vanuit Comece wordt steeds benadrukt dat ouderen een deel van het gezin en van de gemeenschap zijn. Men bestudeert allerlei kwesties die ouderen raken zoals gezondheidszorg, pensionering,  het sociale leven, bestrijding van eenzaamheid en geestelijke gezondheidzorg.

Doorgevers van geloof

Mgr. Denis Nulty uit Ierland vertelde dat in zijn land ouderen een speciale plaats innemen in de gemeenschap. “In Ierland heeft de jeugd veel respect voor de grootouders”, zei hij. Hij wees op de jaarlijkse ‘Week van katholieke scholen’ waarin telkens plaats wordt ingeruimd voor de inbreng van ouderen. Mgr. Nulty: “Ouderen komen op school om te vertellen over hun eigen jeugd.”

Mario Tomassi uit België wees erop dat het vooral de ouderen zijn die het geloof doorgeven aan hun kleinkinderen. June Clunie uit Schotland beaamde dat. “De ouderen brengen hun kleinkinderen mee naar de Mis”, zei ze Ze vertelde dat in Schotland de ‘Dag van de ouderen’ wordt gevierd. Zrinka Gregor uit Kroatië zei dat bij ontmoetingweekenden voor gezinnen ook altijd ouderen worden uitgenodigd. Gregor: “Jongeren willen ervaringen van ouderen horen over hun gelovig huwelijksleven. Dat helpt hen om dat voor henzelf vorm te geven.”

Zr. Maria Gracia uit Turkije verhaalde over de vele ontmoetingen voor ouderen die ze organiseerde in Istanbul, variërend van verjaardagsfeestjes tot bezoeken van schoolklassen en samen eten met kinderen. “Geloof zorgt voor verbinding”, zei ze.

Programma’s

Benko Agota uit Hongarije vertelde dat er vanuit de Kerk trainingsprogramma’s voor ondersteuning van ouderen worden aangeboden aan pastoraal assistenten. Er is daar veel belangstelling voor.  Agota: “Mensen die hun geloof zijn verloren zoeken op latere leeftijd houvast.” Mgr. Gervasi constateerde dat veel mensen op oudere leeftijd terugkeren naar het geloof en de Kerk. Melinda Pall uit Hongarije vulde aan dat er wordt geïnvesteerd in sociale ontmoetingen waar ouderen hun ervaringen met elkaar kunnen delen. Pall: “Ook lichten we ouderen voor over ouderdomsgebreken en dementie.” Julia Brünner uit Duisland vertelde dat ook vanuit de Duitse bisdommen programma’s worden aangeboden voor pastorale zorg aan ouderen. Brünner: “Zowel voor ouderen die in een zorgcentrum wonen, als voor ouderen die thuis wonen.”

Mgr. Miguel Garrigos meldde dat men in Spanje werkt aan de uitgave van een handreiking voor pastorale zorg aan ouderen. “De parochie is belangrijk want daar krijgen de activiteiten handen en voeten”, zei hij. Zijn landgenoot Afredo Palacios Guerrero wees er op dat men in Spanje ouderen betrekt bij het Jubeljaar en de Pelgrimage van de Hoop. Daarnaast worden ouderen gevraagd om zelf actief te zijn bij caritas en diaconie. Mgr. Apkapih uit Oekraïne zei dat nu tijdens de oorlog veel vrijwilligers actief zijn bij het opzetten en uitvoeren van caritasprojecten. Veel vrijwilligers in de parochies in Europese landen zijn gepensioneerden en hebben tijd om tot steun te zijn van oudere hulpbehoevenden.

In Nederland is er niet altijd voldoende ouderenzorg beschikbaar. Daarom zet de overheid in op zelfredzaamheid. Daarbij kan de parochie veel steun bieden. De meeste parochies hebben bezoekgroepen die ouderen en zieken bezoeken. Vaak worden ouderen gevraagd zelf actief te zijn of te worden in en om de Kerk en in allerlei werkgroepen. Zo helpt de Kerk ouderen en laat zien wat ze kan betekenen voor oudere parochianen.

Bericht Berry van Oers, foto pixabay.

Tags: caritas, ouderen