Nieuws

Op dinsdag 28 oktober 2025 ontving de katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog (CID) bestuursleden van de Hindoe Raad Nederland (HRN). Tijdens de ontmoeting spraken beide dialoogpartners over ‘vrede’ gezien vanuit hun traditie. Het interreligieus overleg vond plaats in het kantoor van de Bisschoppenconferentie te Baarn. Mgr. Herman Woorts, voorzitter van de CID, voerde de katholieke delegatie aan. HRN-voorzitter Shivan Bhoendie leidde de hindoedelegatie.

Nostra Aetate

Het interreligieus overleg viel precies samen met de 60ste verjaardag van het document Nostra Aetate, op 28 oktober 1965, uitgegeven door de Rooms-Katholieke Kerk om katholieken aan te moedigen om in dialoog te gaan met mensen van andere religieuze tradities. Mgr. Woorts las na zijn welkomstwoord voor uit de Vaticaanse boodschap bij gelegenheid van het Divalifeest dat door hindoes op 20 oktober werd gevierd: “Tijdens deze feestdagen nodigen we u uit om samen met ons na te denken over hoe christenen en hindoes samen met mensen van alle religies en goede wil onze gezamenlijke inspanningen voor vrede kunnen versterken door middel van dialoog en samenwerking in de geest van Nostra Aetate.” Mgr. Woorts overhandigde het boek ‘In Dialoog’ van CID-secretaris Berry van Oers aan de hindoegasten. “Daarin kunt u lezen hoe de interreligieuze dialoog vanuit de katholieke Kerk zich sinds het uitkomen van Nostra Aetate heeft ontwikkeld”, zei de bisschop.

Vrede

Diaken Pier Tolsma van de CID leidde het thema ‘vrede’ in. Hij vertelde dat de opkomst van atoomwapens voor Paus Johannes XXIII aanleiding was in 1963 de vredesbrief ‘Pacem in terris’ te schrijven. Hij schreef: “Steeds sterker wordt in onze tijd de overtuiging, dat eventuele conflicten tussen de volken niet door de wapens, maar door onderhandelingen en overeenkomsten moeten worden opgelost.” Het Tweede Vaticaans Concilie stelde in 1965 dat alleen als alle pogingen tot vreedzame onderhandelingen zijn uitgeput, zelfverdediging is toegestaan. Paus Johannes Paulus II verwierp het idee dat rechtvaardigheid door oorlog bereikt kan worden. Zijn opvolger paus Benedictus XVI benadrukte in 2009 in ‘Caritas in veritate’ de relatie tussen vrede en de eerlijke verdeling van natuurlijke hulpbronnen en aardse goederen. Tolsma constateert dat paus Leo XIV sinds zijn verkiezing krachtig oproept tot vrede en pleit voor een toekomst die gebaseerd is op vertrouwen, hoop en de waardigheid van alle mensen.

Verzoening en vergeving

Anil Samlal, bestuurslid van de HRN, vroeg zich af hoe je vrede in de praktijk realiseert. Mgr. Woorts zei dat je dat onder meer doet door interreligieuze gesprekken. Het is van belang je achterban te blijven inspireren. Shivan Bhoendie beaamde dat. “Het is onze gezamenlijke opdracht om vrede te promoten”, zei hij. Tolsma wees er op dat vrede begint in de harten van de mensen. Het gaat om het sluiten van vriendschappen en een groeiende consensus, om de ‘broederschap van alle mensen’, citeerde hij paus Franciscus in zijn encycliek Fratelli tutti. Bhoendie beaamde dat vrede begint in het hart van iedere persoon. “Een mens moet leven in overeenstemming met het morele kompas. Dat is de basis van duurzame vrede”, zei hij. Bhoendie benadrukte dat het ieders plicht is om te streven naar vrede. Hij wees daarbij naar Mahatma Ghandi die de cyclus van het elkaar bestrijden doorbrak. Bhoendie: “Net als in het christendom is verzoening en vergeving een centraal element in het hindoeïsme.”

Zelfverdediging

Tolsma zei dat de droom om samen rechtvaardigheid en vrede op te bouwen een utopie lijkt. “We kunnen oorlog niet meer zien als een oplossing, omdat de risico’s altijd groter zullen zijn dan de beoogde resultaten”, aldus Tolsma. Daarom is het tegenwoordig zeer problematisch om te spreken van een mogelijke ‘rechtvaardige oorlog’. Tolsma vertelde dat paus Franciscus niet zonder hoop was, want God blijft voortdurend het goede in de mensheid zaaien. Hij ziet wegen naar vrede. Als we ervan uitgaan dat er rechten voortvloeien uit onze onvervreemdbare menselijke waardigheid, kunnen we de uitdaging aangaan ons een nieuwe mensheid voor te stellen. Anton Smits van de CID vroeg zich af welke middelen je voor je bescherming nodig hebt en waar de grenzen liggen van zelfverdediging. Samlal wees er op dat vechten alleen dan is toegestaan als het niet anders kan en het een hoger doel moet hebben. Strijd zonder zingeving heeft geen zin. Bhoendie: “Vechten is ook het strijden tegen het onrecht in jezelf, een innerlijke strijd.” Bikram Lalbahadoersing onderstreepte dat. Hij wees er op dat een mens meervoudige identiteiten heeft. Die verschillende identiteiten strijden om voorrang. “Je moet helder hebben op welk niveau we met elkaar spreken”, zei Lalbahadoersing. Mgr. Woorts vroeg zich af of we in staat zijn ons in de ander te verplaatsen. Lalbahadoersing herkende dat. “Het gaat er om hoe je jezelf opstelt naar de ander toe”, zei hij.

Wijsheid

Agda Wachter-Van Veen van de CID vroeg zich af hoe we de waarden uit onze tradities kunnen overbrengen. Lalbahadoersing constateerde in dat verband dat er weinig ruimte is voor wijsheid in de samenleving, voor ouderen die een geestelijke groei hebben doorgemaakt. Gepensioneerden hebben vaak het gevoel van afgeschreven te zijn. Lalbahadoersing: “De wijsheid van de oudere generatie wordt collectief gecanceld.” Dat is buitengewoon jammer. De wijsheid die je hebt ontwikkeld zou je juist aan de samenleving kunnen teruggeven. Wachter-Van Veen herkende dat. Kennis verwerf je en wijsheid krijg je. “Je hebt beide nodig”, zei ze. Tolsma legde uit dat we te maken hebben met verschillende taalvelden. In de samenleving gebruikt men rationele taal, de taal van maakbaarheid. De taal van religie is anders. Het is de taal van verwondering en verbinding. Lalbahadoersing pleitte er voor dat godsdienstige mensen die taal van verwondering en verbinding in de samenleving vaker bezigen.

Bericht en foto: Berry van Oers – Baarn 28 oktober 2025

Lees ook:

Brief bisschoppen bij 60 jaar Nostra aetate: ‘Verschil en gemeenschappelijkheid sluiten elkaar niet uit’

 

Tags: interreligieuze dialoog, Katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog, Nostra aetate