Paus Leo XIV geeft bij jubileum Nicea apostolische brief uit ‘In unitate fidei’
Voorafgaand aan zijn aanstaande apostolische reis naar Turkije, heeft paus Leo XIV de Apostolische Brief ‘In unitate fidei’, In de eenheid van het geloof, gepubliceerd. Dit ter gelegenheid van het 1700-jarig jubileum van het Concilie van Nicea. De brief is verdeeld over twaalf punten en is geschreven vanuit de hoop “de hele Kerk aan te moedigen haar enthousiasme voor de geloofsbelijdenis van Nicea te vernieuwen.”
In 2025 herdenkt de Katholieke Kerk de 1700ste verjaardag van het Eerste Concilie van Nicea, bijeengeroepen in 325 na Christus door keizer Constantijn I in de stad Nicea.
De aanstaande reis naar Turkije voert paus Leo naar Ankara, Istanbul en İznik, ooit bekend als Nicaea, om daar het 1700-jarig jubileum van het eerste Oecumenisch Concilie te herdenken. Dit oecumenische concilie had als doel theologische geschillen aan te pakken en tot een gezamenlijke christelijke leer te komen. Op dit concilie werd ook de Geloofsbelijdenis van Nicea opgesteld.
Met dit in gedachten is de brief van paus Leo allereerst een oproep tot eenheid. “In de eenheid van geloof, verkondigd sinds het begin van de Kerk,” zo begint de brief, “zijn christenen geroepen om in harmonie op te trekken, het geschenk dat zij met liefde en vreugde hebben ontvangen, te bewaken en over te brengen.” Dit wordt, zo schrijft paus Leo, “uitgedrukt in de woorden van de geloofsbelijdenis: ‘Ik geloof in één Heer Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God…'”
‘De geloofsbelijdenis geeft ons hoop’
De paus benadrukt dat hij voorafgaand aan zijn apostolische reis de aandacht van de Kerk wilde vestigen op de geloofsbelijdenis. “Eeuwenlang is deze blijvende geloofsbelijdenis het gemeenschappelijke erfgoed van christenen, en dit verdient het om op steeds nieuwe en relevante manieren beleden en begrepen te worden,” aldus de Heilige Vader.
Het Concilie van Nicea is ook nu relevant vanwege zijn grote oecumenische waarde. Het bereiken van eenheid onder alle christenen was ook een van de belangrijkste doelstellingen van het laatste Concilie, het Tweede Vaticaans Concilie. Precies dertig jaar geleden promootte Sint Johannes Paulus II deze conciliaire boodschap verder in zijn Encycliek Ut Unum Sint (25 mei 1995).
Hetzelfde geloof: een teken van vrede
“Het is waar dat volledige zichtbare eenheid met de orthodoxe en oosters-orthodoxe kerken en met de kerkelijke gemeenschappen die uit de Reformatie zijn ontstaan, nog niet is bereikt,” erkende de paus. “Toch heeft de oecumenische dialoog, gebaseerd op één doop en de geloofsbelijdenis van Nicea ertoe geleid dat wij de leden van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen erkennen als onze broeders en zusters in Jezus Christus, en de ene universele gemeenschap van Christus’ discipelen over de hele wereld herontdekken.”
De paus herinnert eraan dat christenen “hetzelfde geloof delen in de enige God, de Vader van alle mensen; wij belijden samen de ene Heer en ware Zoon van God, Jezus Christus, en de ene Heilige Geest, die ons inspireert en ons aanspoort tot volledige eenheid en het gemeenschappelijk getuigenis van het Evangelie. Waarlijk, wat ons verenigt is veel groter dan wat ons verdeelt!”
Hij vult aan: “In een wereld die verdeeld en verscheurd is door vele conflicten, kan de ene universele christelijke gemeenschap een teken van vrede en een instrument van verzoening zijn, en een beslissende rol spelen in de wereldwijde inzet voor vrede.”
Samen optrekken
De paus benadrukt hoe cruciaal het is om “samen op te trekken om eenheid en verzoening onder alle christenen te bereiken. De geloofsbelijdenis van Nicea kan de basis en het referentiepunt zijn voor deze tocht en biedt ons een model van ware eenheid in legitieme diversiteit.” De paus wil dat christenen theologische controverses achter zich laten “die hun bestaansreden hebben verloren” om een gemeenschappelijk begrip te ontwikkelen en nog meer, een gemeenschappelijk gebed tot de Heilige Geest, zodat Hij ons allen kan verenigen in één geloof en één liefde.
“Dit impliceert geen oecumene die probeert terug te keren naar de staat vóór de verdeeldheid, noch is het een wederzijdse erkenning van de huidige status quo van de diversiteit van kerken en kerkelijke gemeenschappen,” maar “eerder,” zegt de paus, “is het een oecumene die naar de toekomst kijkt, die verzoening zoekt door dialoog terwijl we onze gaven en geestelijke erfgoed delen.” Het herstel van eenheid onder christenen, zegt de Heilige Vader, “maakt ons niet armer; integendeel, het verrijkt ons.”
Apostolische reis naar Turkije en Libanon
Van 27 tot 30 november zal de paus te gast zijn in Turkije op uitnodiging van de Turkse president Recep Erdoğan en het Oecumenisch Patriarchaat van Constantinopel. Daar zal “hij een pelgrimstocht naar İznik ondernemen ter gelegenheid van de 1.700ste verjaardag van het Eerste Concilie en de geloofsbelijdenis van Nicea”, aldus het Vaticaan.
Vervolgens maakt de Heilige Vader, in antwoord op de uitnodiging van het staatshoofd en de kerkelijke autoriteiten van Libanon, van 30 november tot 2 december een apostolische reis naar dat land.
Lees hier de Apostolische Brief ‘In unitate fidei‘ (Engels) of lees de voorlopige werkvertaling in het Nederlands op rkdocumenten.nl.
(Ingekort en aangevuld) bericht en foto via vaticannews.va.
Tags: Apostolische brief, Apostolische reis, geloofsbelijdenis van Nicea, Oecumene
