Nieuws

Deze zomer publiceert rkkerk.nl vier artikelen die eerder zijn gepubliceerd in de Pius Almanak voor 2023. Het thema is de opvang van vluchtelingen en vijf verschillende schrijvers laten vanuit hun perspectief hun licht over dit onderwerp schijnen.

Deel 3: Marc de Koning, perschef van het bisdom Breda, schetst een beeld van wat er in 2022 op verschillenden locaties in het bisdom is gebeurd waar het de opvang van vluchtelingen uit met name Oekraïne betreft.

Grote inzet parochies voor Oekraïense vluchtelingen

Parochies en gemeenschappen van religieuzen hebben veel gedaan voor Oekraïense vluchtelingen, variërend van kleding en speelgoed inzamelen tot onderdak bieden en maaltijden verzorgen. Een aantal voorbeelden uit het bisdom Breda mag dat illustreren.
Het bisdom Breda publiceerde in zijn Nieuwsbrief in mei 2021 een uitgebreid artikel over wat er in dat bisdom is gedaan. In september 2022 is dit aangevuld naar de toen geldende stand van zaken.

Meer doen dan bidden

De vraag kwam de afgelopen periode een paar keer voorbij: ‘Wat doet de kerk nog meer voor Oekraïense vluchtelingen, behalve voor hen bidden?’ Een snelle rondgang langs de parochies en religieuze gemeenschappen leverde op dat er overal wel iets gedaan wordt. Maar de hulp die geboden wordt varieert. Op een aantal plekken is kort- of langdurende opvang geregeld, er wordt geld ingezameld door middel van collectes en er worden activiteiten gehouden voor vluchtelingen.

Ossendrecht

In de Volksabdij te Ossendrecht is een groep van voornamelijk jonge gezinnen met kinderen opgevangen. Als geen ander kent beheerder Jan van Til het complex waarvan er sinds een jaar een aantal ruimten leeg stonden. ‘Er moesten wel eerst wat klussen gebeuren voordat we vluchtelingen konden huisvesten,’ legt hij uit. Na een grote schoonmaak en een inzameling van materiaal en speelgoed, werd in samenwerking met het crisisteam van de gemeente Woensdrecht en een welzijnsinstelling de eerste groep vluchtelingen uit Oekraïne geplaatst. “Het hoort bij de traditie van de Volksabdij om open te staan voor het volk en waar mogelijk te helpen”, herinnert Van Til. In de Tweede Wereldoorlog was er in de Volksabdij ook sprake van noodopvang. Jan legt uit hoe de Oekraïners zich 4 maanden later, september 2022, redden. “Zelfredzaamheid is een groot goed. Dat laat eenieder ook zoveel als mogelijk in de eigen waarde. Er wordt bijvoorbeeld zelfstandig gekookt, boodschappen gehaald, gewassen, schoongemaakt en er worden activiteiten ontplooid.” De kinderen gaan inmiddels naar school en de volwassenen zijn binnen de Gemeente Woensdrecht aan het werk. Afstemming met de maatschappelijke organisaties verloopt soepel.

Bovendonk

‘Centrum Bovendonk staat altijd klaar,’ vertelt Tim Berendsen van het centrum. Het crisisteam van de gemeente had al snel gepolst of Bovendonk een rol kon spelen bij de opvang van vluchtelingen. Berendsen: ‘Op Bovendonk bieden we crisisopvang aan voor maximaal 20 mensen. Het is een kortlopende opvang voor enkele dagen, daarna komen andere opvangmogelijkheden in beeld.’ Tim vindt het hartverwarmend hoe zeer de lokale bevolking meeleeft en wil helpen. “Eén oproepje voor kinderspeelgoed op Facebook zorgde er onmiddellijk voor dat we voorlopig voorzien zijn.

Roosendaal

Het Moederhuis van de zusters Franciscanessen van Charitas in Roosendaal is beschikbaar gemaakt voor 35 Oekraïense gezinnen. De oorspronkelijke planning is dat dit gebouw in 2023 gesloopt gaat worden en plaats maakt voor het project ‘Viertien’. In de tussentijd kan het gebouw bewoond worden.

Huijbergen

In het Broederhuis werden twee weken lang vier moeders en zeven kinderen uit Oekraïne opgevangen. ‘Dat was met de eerste golf vluchtelingen, vertelt Marjan Bosch die verbonden is aan de Broeders van Huijbergen. ’Ze verbleven in het gastenverblijf. De broeders hebben voor hen gekookt en speelgoed geregeld.’ Intussen zijn ze doorgestroomd naar de Volksabdij.

Oudenbosch

In het voormalige Sint Annaklooster te Oudenbosch werden 120 vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen. ‘De volwassen zijn vrijwel allemaal vrouwen,’ vertelt pastoraal werkster Petra Mergaerts. Het klooster is een prettig plek. ‘Gezinnen hebben er hun eigen kamer met sanitair. Ook de grote kloosterkeuken is weer operationeel. Twee gepensioneerde koks bieden hun diensten vrijwillig aan om voor de groep te koken. En wat ook fijn is, is dat men gezamenlijk kan eten’. Naast opvang steken veel mensen uit de parochie en de omgeving de handen uit de mouwen.

Oosterhout

In de voormalige Antoniuskerk in Oosterhout hebben vrijwilligers van Antoniushuis De Vinder samen met Oekraïense dames gezorgd voor een weggeefwinkel waar vluchtelingen en mensen met een kleine beurs op afspraak terecht kunnen. In september 2022 draaide dat volop. Er is kleding voor baby’s, peuters, kleuters en grotere kinderen. Ook voor dames en heren zijn er kledingstukken. De kleding is gratis mee te nemen.

Breda
Parochie Breda Centrum heeft de ontmoetingsruimte van de H. Antoniuskathedraal kosteloos beschikbaar gesteld voor een wekelijkse bijbelcursus voor Oekraïense vluchtelingen die in de Bredase Koepel (oud gevangenis) verblijven. Teamassistent Steven van Roode weet: ‘Door de week en op zondag komen er ook vluchtelingen naar de vieringen in de kathedraal. Het is moeilijk om contact met ze te leggen, omdat ze wat ouder zijn en daardoor vrijwel geen Engels spreken. Maar ze hebben wel onze pastorale aandacht.’

Diaken Vincent de Haas zag in Breda hoe religieuzen Oekraïners aan werk hebben geholpen. In zijn omgeving praten de vluchtelingen wat meer over de oorlog. Ze leven in de hoop dat de Russen zich op een dag terugtrekken. ‘Er is een groot verlangen om weer terug te gaan naar hun land.’ In de Bredase Michaelkerk wordt er elke zaterdag een programma aangeboden voor vluchtelingen, vertelt De Haas. Op deze zaterdagen is er ruimte voor ontmoeting en onderwijs voor de kinderen. Dat gebeurt allemaal in hun eigen taal. ‘Het doet hen goed.’

Bergen op Zoom

In Bergen op Zoom heeft de Lievevrouweparochie in de Goede week voor Pasen bloemen uitgedeeld aan Oekraïense vluchtelingen, zoals ze tijdens de coronapandemie ook regelmatig ‘bloemenacties’ hielden. Ook hier ondersteunde de parochiële caritas het initiatief. ‘Vreugde en hoop, lijden, verdriet en wanhoop liggen dicht bij elkaar’ legt Caroline Raaijmakers van Caritas Lievevrouweparochie uit.

Dat het niet altijd eenvoudig is om gebouwen aan te bieden voor opvang, blijkt uit verschillende gesprekken die parochies voerden met hun gemeente. De voorwaarden, de kosten en de verzekeringen verschillen per situatie en dat maakt het soms ingewikkeld. Toch worden er in elke geloofsgemeenschap manieren gevonden om de Oekraïners te helpen.

Foto: Jan van Til voor de Volksabdij te Ossendrecht.

Lees hier meer over de Pius Almanak 2023.

Tags: caritas, Werelddag migranten en vluchtelingen, Zomerserie opvang vluchtelingen